W czwartek, 22 czerwca 2023 r., zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Nowela tym samym m.in. zmienia kilka definicji i dodaje nowe – o stosowaniu przemocy ekonomicznej i cyberprzemocy, a także modyfikuje procedurę tzw. Niebieskiej Karty.
Zmiana nazewnictwa i ponowne zdefiniowanie
W gronie najważniejszych zmian znalazła się modyfikacja nazwy ustawy: z „przeciwdziałania przemocy w rodzinie” na „przeciwdziałanie przemocy domowej”, ponieważ do przestępstw dochodzi nie tylko w pełnoprawnych rodzinach, ale także w związkach nieformalnych mieszkających razem osób czy wśród rozwodników. W ten sposób resort dookreślił ramy dotyczące środowiska stosowania przemocy i na nowo ustanowił ich definicję, aby – jak podkreślano – „nie stygmatyzować rodzin”.
W tym kontekście zmieniono również definicję ofiary, która dotąd określała ją jako „członka rodziny”. Obecnie jest to „osoba doznająca przemocy”. Rozszerzono również krąg osób, które takiej przemocy mogą doznawać.
W prawie znalazły się również dwie nowe definicje form stosowania przemocy: cyberprzemoc i przemoc ekonomiczna. Cybreprzemoc wg. nowego prawa to postępowanie „istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej”, a przemoc ekonomiczna to działania „ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej”.
Ponadto uregulowano również kwestię dzieci, które są świadkami przemocy – odtąd będą one traktowane jak osoby pokrzywdzone.
Specjalne zespoły
Ważną zmianą jest zapis, że we wszystkich gminach powstaną specjalne komórki, tzw. grupy diagnostyczno-pomocowe. W ich skład każdorazowo wejdzie funkcjonariusz policji i pracownik socjalny. Taki zespół będzie pracował zarówno z ofiarą, jak i ze sprawcą przemocy. Docelowo również osoby stosujące przemoc mają zostać obejmowane programem psychologiczno-terapeutycznym, ale ich zakres i konkretny wymiar określą wydane w niedalekiej przyszłości rozporządzenia do znowelizowanej ustawy.
Niebieska karta
Wśród najważniejszych zmian w przypadku prowadzenia procedury „Niebieskie Karty” znalazł się zapis, że po jej zakończeniu – przez kolejnych dziewięć miesięcy – zespół diagnostyczno – pomocowy będzie monitorował, czy ofiary przemocy są bezpieczne.
Dodatkowo w ustawie znalazł się zapis, że jeśli sprawca przemocy ma pozwolenie na broń i posiada ją w domu, w którym doszło do incydentu z narażeniem zdrowia lub życia innych osób, informację o tym otrzymują policjanci i natychmiastowo rekwirują niebezpieczne przedmioty.
Prawo staje w obronie osób pokrzywdzonych
Jak podkreślali przedstawiciele rządu, ta kolejna zmiana ma na celu objęcie większą opieką ofiar przemocy i wielowymiarowe przeciwdziałanie jej.
“(…) Przed trzema laty wprowadziliśmy przepisy umożliwiające natychmiastową izolację sprawców od ofiar. Dziś idziemy o krok dalej. Zależy nam na dostosowaniu przepisów do zmieniającej się rzeczywistości. To milowy krok jaki wykonaliśmy po to, żeby chronić kobiety, dzieci, seniorów i wszystkie osoby, które doświadczyły i doświadczają agresji domowej” – powiedziała Sekretarz Stanu w MRiPS, Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania Anna Schmidt.
autor: kk